Bir komüne katılmak istiyorsun. Ama aklında şu sorular dönüyor:
- Her gün ne yapılıyor?
- Sabah kalkınca ne olur?
- Yemek kim yapar?
- İş bölümü nasıl olur?
- Boş zaman var mı?
Güzel sorular. Çünkü komün hayatı sanıldığı gibi "bohem" ya da "serbest" değildir. O da bir düzendir. Ama kalpten kurulmuş bir düzen… İşte sana, gerçek komünlerde gün nasıl geçer, 3 farklı örnekle anlatılmış hali:
1. Tamera (Portekiz) – Sessiz Güç
Sabah (06:00 – 09:00)
- Gün, sessizlikle başlar. Kimse konuşmaz. Sadece doğaya odaklanılır.
- Topluluk meditasyonu veya yoga yapılır. Katılmak zorunlu değildir ama yaygındır.
- Gönüllüler çay hazırlar, ekmek taş fırına verilir.
Gündüz (09:00 – 17:00)
- Gönüllü işleri başlar: bahçe, inşaat, temizlik, eğitim desteği, sanat atölyeleri
- Öğle yemeği hep birlikte, uzun bir masa etrafında yenir. Yavaş yenir.
- İş sonrası 1 saatlik kişisel sessizlik alanı vardır.
Akşam (17:00 – 22:00)
- Gün değerlendirmesi veya "duygu paylaşım çemberi" yapılır
- Gitar çalınır, ateş yakılır, bazen sadece sessizce gökyüzüne bakılır
Her şey programlı değil ama ritmik. Ve o ritim yavaş… ama çok derin atar.
2. Suderbyn (İsveç) – Teknolojiyle Doğa Arası
Sabah (07:30 – 10:00)
- Kendi kahvaltını yaparsın. Sessiz mutfakta, ortak malzemelerle.
- Güneş panellerinin kontrolü, kompost tuvalet temizliği gibi teknik işler sabah yapılır.
Gündüz (10:00 – 17:00)
- Programlar duyuru tahtasında yazılıdır. Gönüllü olarak seçilir:
- Odun kesme
- Bahçecilik
- Su filtreleri bakımı
- Topluluk yemeği pişirme
- Her gün biri "mutfak sorumlusu", biri "ortam dengeleyici" olur.
Akşam (18:00 – 22:00)
- Yemekten sonra film gösterimi, felsefe sohbeti ya da sessiz kitap okuma zamanıdır.
- Kimse “eğlenmeye” zorlanmaz. Zaten yaşamın kendisi eğlencelidir.
Suderbyn’de iş yaparsın ama hissetmezsin. Çünkü burada iş = katkıdır.
3. Türkiye’de Bir Ekoköy (Bayramiç Yeniköy Örneği)
Sabah (06:30 – 09:00)
- Gün kuş sesiyle başlar, telefon sesiyle değil.
- İlk görev: tavuklara yem vermek, su kontrolü, çay demlemek.
- Kahvaltı ortaktır. Herkes bir şey getirir.
Gündüz (09:00 – 16:00)
- Gönüllüler işe dağılır:
- Serada çalışma
- Zeytin toplama
- Odun kırma
- Web sitesini güncelleme (evet, bazen teknolojiye de yer var)
- Yemek sabah belirlendiği gibi biri tarafından yapılır. Gönüllü rotasyonu vardır.
Akşam (17:00 – 21:00)
- Köy meydanında sohbet, bazen zurna çalınır, bazen biri masal anlatır.
- Küçük çember toplantıları yapılır: Nasılsın? Ne hissediyorsun? Gerekli mi bu?
Türkiye’deki bu komünlerde kurallar değil, insanlar vardır. Ve bu insanlar seni yönlendirmez; birlikte akmaya çağırır.
Unutmaman Gerekenler
- Programlar esnektir ama ritim şarttır.
- Sabah erken kalkmak varsayılan durumdur.
- Yemek yapmak, iş yapmak, temizlik yapmak: bunlar “yardım” değil, “yaşamın kendisidir”.
- İzin alman gerekmez. Ama uyum göstermen gerekir.
- Sessizlik bazen konuşmaktan daha güçlüdür.
Komün Hayatında Zaman Saatle Değil, Bağla Ölçülür
Bir gün geçti mi fark etmezsin. Çünkü o gün sende kalır. Ve sen, o günle birlikte değişirsin.
Komün hayatında sabah seni alarm değil, bir horoz ya da bir gülümseme uyandırır. Ve akşam seni yastık değil, birlikte kurulan sofra yorar. Ama bu yorgunluk güzel bir şeydir. Çünkü katkı vermek ruhu dinlendirir.