Eğitim için yurt dışına çıktın. Ama içten içe biliyorsun ki bu sadece bir başlangıç. Asıl planın: orada kalmak, ama yasal kalmak. Ve bunun için en temiz, sessiz ve etkili yol: freelancer gibi yaşayıp vizeyi uzatmak.
Bu yazı sana “çalışma vizesi al”, “şirket sponsorluğu bul” gibi zor yolları değil; sistem açıklarını kullanarak, öğrenciyken freelance çalışıp, bunu vizeye dönüştürmenin yasal modelini sunacak.
1. Öğrenciyken Freelancer Olmak Mümkün mü?
Evet. Birçok ülke, öğrenci vizesine sahip bireylerin haftada belirli saatlerde çalışmasına izin verir. Ancak bu çalışma illa ki bir şirkette “çalışan” olmak zorunda değildir.
- Kanada: Öğrenciyken haftada 20 saat freelance çalışabilirsin
- Hollanda: Öğrenciysen özel vergi numarası alarak bireysel hizmet sunabilirsin
- Almanya: Öğrenci vizesiyle "Nebentätigkeit" (ek iş) olarak serbest çalışmak mümkündür
- Estonya: Öğrenciyken startup/freelance faaliyete girişilebilir
Yasal anahtar: Serbest çalışmayı “kendi hesabına hizmet üretme” (self-employed) olarak tanımlayan ülkelerde mümkündür.
2. Freelance İş Yaparken Nelere Dikkat Etmelisin?
1. İşlerini her zaman uluslararası platformlar üzerinden yürüt (Upwork, Fiverr, Toptal, vs.) 2. Fatura kesmeyeceksen, mutlaka gelir kanıtı olarak ödeme ekranlarını arşivle 3. Banka kayıtlarınla bu işi “gelir” olarak gösterebilir hale getir 4. Kendi siteni yap – LinkedIn, Behance, GitHub, portföy hazırla
Bonus: Kendi adına kayıtlı freelance işler, bazı ülkelerde “girişimcilik faaliyeti” olarak tanımlanabilir.
3. Vize Biterken Ne Yapacaksın?
İşte sistemin çılgın bölümü burası. Öğrenci vizen sona ererken, eğitim süresini bitirmiş olsan bile:
- 1. Yeni kısa süreli bir kursa kaydolabilirsin (6 aylık sertifika programı)
- 2. “Post Study Work Visa” başvurusu yapabilirsin (bazı ülkelerde otomatik verilir)
- 3. Freelance faaliyet üzerinden Self-Employed Visa ya da Freelancer Residency başvurusu yapabilirsin
4. Hangi Ülkede Nasıl Kalınır? – Kısa Liste
| Ülke | Eğitim Vizesi Sonrası Freelance İmkânı | Vizeye Dönüştürme Şansı |
|---|---|---|
| Almanya | Öğrenciyken “serbest çalışan” olunabilir | Freelancer Visa ile uzatma yapılabilir |
| Hollanda | KVK kaydı ile freelancer olunabilir | Startup Vizesi veya Zelfstandige (self-employed) vizesiyle geçiş |
| Estonya | e-Residency + uzaktan işler | Freelancer / startup vizesiyle devam |
| İspanya | Autonomo sistemi aktif | Freelance Visa (Residencia Temporal) başvurusu |
5. Freelance Vizeye Dönüşüm İçin Gerekli Belgeler
- Freelance gelir kanıtı (banka dökümü, fatura PDF)
- Portföy (web sitesi, GitHub, PDF)
- Vergi numarası (bazı ülkeler freelance için gerektirir)
- İkamet belgesi (o ülkede yaşadığını gösteren belge)
- Sigorta (bazı ülkeler için zorunludur)
6. Psikolojik Taktik: Devlete “ben yük değilim” algısı oluştur
Freelancer olarak yapman gereken en önemli şey: Ekonomik katkı sağladığını göstermek. Yani devlete "Ben size yük değilim, kendi ayaklarım üstündeyim" mesajını veriyorsun.
Bu mesajı şu belgelerle güçlendirebilirsin:
- Düzenli freelance gelir (3 ay üst üste ödeme alınmış olması)
- Müşteri yorumları, proje ekran görüntüleri
- “Business Plan” (örnek: “Next 6 months revenue forecast” başlıklı basit tablo)
7. Son Vize Uzatma Hamlesi: Eğitim + Freelancer Kombinasyonu
Eğer freelance vize almak zor görünüyorsa, şu strateji çalışır:
- 6–12 aylık ucuz bir online programa kayıt ol (örnek: dil kursu, uzaktan MBA)
- Öğrenci vizesini al
- Bu süreçte freelance işlerine devam et
- Vize süresinin sonunda self-employed vizeye geçiş yap
Eğitim Kılıfı, Serbestlik Zırhı
Görünürde bir öğrencisin. Ama sistemin içinde kendi işini kurmuş, para kazanan, özgür bir freelancersın. Ve en güzeli? Yasal, belgeli, sessiz.
Bazı insanlar eğitimle gidip döner. Bazıları eğitimle girip kendi hayatını inşa eder. Sen ikinci gruptasın. Ve artık elinde temiz bir vize stratejisi var.