Kombucha, fermente edilmiş tatlı çaydan elde edilen probiyotik açısından zengin, sağlıklı bir içecektir. Evde kombucha yapmak hem kolaydır hem de içeceğin tadını ve faydalarını kişisel tercihinize göre şekillendirmenizi sağlar. İşte evde kendi kombucha’nızı yapmanın yolları:

1. Gerekli Malzemeler

Kombucha yapmak için basit ve erişilebilir malzemelere ihtiyacınız olacak:

  • SCOBY (Symbiotic Culture of Bacteria and Yeast): Kombucha fermantasyonu için gerekli olan bakterilerin ve mayaların oluşturduğu jelatinimsi kültürdür. Bu kültürü birinden edinebilir ya da internet üzerinden satın alabilirsiniz.
  • Siyah veya yeşil çay: Kombucha çayı için temel çaydır. Siyah, yeşil veya beyaz çay kullanabilirsiniz, ancak aromalı çaylardan kaçının.
  • Şeker: Fermantasyon sürecinde şeker, mayalar tarafından tüketilir. Beyaz toz şeker en yaygın kullanılan şeker türüdür.
  • Su: Arıtılmış veya içme suyu kullanmanız tavsiye edilir.
  • Cam kavanoz: Fermantasyon süreci için 1-2 litrelik geniş ağızlı cam bir kavanoz kullanın.
  • Temiz bir tülbent veya ince bez: Fermantasyon sırasında kavanozun ağzını örtmek için gereklidir. Hava almasını sağlarken toz ve böceklerin içeri girmesini engeller.
  • Lastik bant: Bez veya tülbenti sabitlemek için.

2. Kombucha Yapma Süreci

Evde kombucha yapmak için şu adımları izleyin:

Adım 1: Tatlı Çayı Hazırlayın
  1. 1 litre suyu kaynatın.
  2. Kaynar suya 4-5 poşet çay veya 2 yemek kaşığı dökme çay ekleyin. Çayın demlenmesi için 5-10 dakika bekleyin.
  3. Demlenen çayı süzün ve sıcak suya 1 su bardağı şeker ekleyin. Şeker tamamen çözülene kadar karıştırın.
  4. Çayı oda sıcaklığına gelene kadar soğutun. Sıcak çayı SCOBY’ye eklememeye dikkat edin, aksi takdirde SCOBY zarar görebilir.
Adım 2: SCOBY ve Başlangıç Çayı Ekleyin
  1. Cam kavanozunuzu iyice temizleyin.
  2. Soğuyan tatlı çayı kavanoza dökün.
  3. SCOBY'yi dikkatlice tatlı çayın üzerine yerleştirin.
  4. Eğer daha önce yapılmış kombucha varsa (ya da satın aldığınız SCOBY ile birlikte gelen başlangıç çayı varsa), yaklaşık 1 su bardağı kadar kombuchayı kavanoza ekleyin. Bu, fermantasyon sürecini hızlandıracaktır.
Adım 3: Kavanozu Kapatın ve Fermantasyona Başlayın
  1. Kavanozun ağzını temiz bir tülbent veya ince bez ile örtün ve lastik bant ile sabitleyin.
  2. Kavanozu doğrudan güneş ışığından uzak, oda sıcaklığında (20-25°C) bir yere koyun. Kombucha yaklaşık 7-10 gün boyunca fermente olacaktır. Bu süre, oda sıcaklığına ve tat tercihlerinize bağlı olarak değişebilir.
  3. İlk birkaç gün boyunca fermantasyon başlayacak, çay hafifçe karbonatlanmaya ve asitli bir tat almaya başlayacaktır.
Adım 4: Fermantasyonu Kontrol Edin
  1. Fermantasyonun 7. gününden itibaren kombucha’yı tatmak için steril bir kaşık kullanarak küçük bir miktar alın. Eğer tat size uygunsa, kombuchayı bir sonraki aşamaya geçirebilirsiniz. Tatlılık hala baskınsa birkaç gün daha fermente edin.
  2. Kombucha, tatlı ve ekşi bir dengeye sahip olduğunda hazırdır. Tercihinize göre daha kısa veya uzun süre fermente edebilirsiniz. Uzun fermentasyon daha asidik bir tat yaratır.

3. İkinci Fermantasyon (İsteğe Bağlı)

Kombucha'nıza meyve, bitki veya baharatlar ekleyerek lezzet katmak ve karbonatlaşmayı artırmak isterseniz, ikinci fermantasyon yapabilirsiniz.

Adım 1: SCOBY'yi Çıkarın
  1. İlk fermantasyon tamamlandıktan sonra SCOBY'yi dikkatlice çıkarın ve başka bir kaba koyun. SCOBY'yi kullanmaya devam etmek için biraz kombucha çayıyla birlikte saklayabilirsiniz.
Adım 2: Lezzet Verin
  1. Kombucha’nıza meyve, bitki, baharat gibi aromalar ekleyebilirsiniz. Örneğin:
    • Çilek, portakal dilimleri, limon, zencefil veya nane ekleyebilirsiniz.
    • Çilek ve fesleğen gibi kombinasyonlarla yeni tatlar deneyebilirsiniz.
  2. Meyve eklediğiniz kombucha’yı kapaklı cam şişelere dökün.
Adım 3: İkinci Fermantasyon için Bekleyin
  1. Şişeleri kapatın ve oda sıcaklığında 1-3 gün bekletin. Bu süre içinde meyve şekeri, kombucha’da daha fazla karbonatlaşma oluşturacaktır.
  2. Şişeleri her gün kontrol edin ve gerektiğinde açarak gaz çıkışını sağlayın. Aşırı karbonatlaşma olabileceği için patlamaları önlemek adına dikkatli olun.

4. Kombuchanızı Soğutun ve Tüketin

İkinci fermantasyon tamamlandıktan sonra şişeleri buzdolabına koyun. Soğutulduktan sonra kombucha’nız tüketilmeye hazırdır. Bu aşamada fermantasyon durur ve kombucha daha uzun süre taze kalır.

5. SCOBY'yi Saklayın ve Yeniden Kullanın

  • Kombucha yapımında kullanılan SCOBY’yi atmayın. Bir sonraki kombucha üretiminiz için saklayın. Her fermantasyon döngüsünde SCOBY büyüyecek ve zamanla yeni bir "bebek SCOBY" oluşturacaktır.
  • SCOBY’yi bir cam kavanozda, az miktarda kombucha çayıyla saklayarak taze tutabilirsiniz. Oda sıcaklığında muhafaza edin ve gerektiğinde yeni bir parti kombucha yapmak için kullanın.

Sonuç

Kendi kombucha’nızı evde yapmak, hem sağlıklı hem de lezzetli bir içecek elde etmenizi sağlar. Yukarıdaki adımları izleyerek, kişisel zevkinize uygun kombucha hazırlayabilir ve fermente içeceğin probiyotik faydalarından yararlanabilirsiniz. Deneyim kazandıkça farklı tatlar ve aromalar ekleyerek kombucha’nızı özelleştirebilirsiniz.