İlk defa yurt dışına çıkan birinin yaşadığı şey, genellikle kültür şoku değil… “Bu nasıl bu kadar ucuz?” şoku olur. Çünkü Türkiye’de 30 TL’ye bir simit bir çay alan biri, başka bir ülkede 1 dolara öğünlük yemek
“Bize neden bu kadar pahalıya mal oluyor hayat?”
İşte Türkiye’den göç edenlerin, başka ülkelerde gözleri yuvalarından çıkarırcasına şaşırdığı gerçek ucuzluk detayları. Ve evet, bunlar gerçekten yaşanıyor.
1. Su = Hakkını Verdiği Fiyata Satılıyor
Türkiye’de marketten alınan 0.5L su ortalama 10 TL’ye dayandı. Ama Tayland, Vietnam, Nepal gibi ülkelerde:
- 1.5L şişe su: 0.25 $ (~8 TL bile değil)
- Birçok ülkede restoranlarda su ücretsiz
- Ücretsiz içme suyu istasyonları hâlâ var
Türkiye’den giden biri ilk bunu görünce: “Ne? Suyun musluğu açık?” diye tepki verir.
2. Kafe Fiyatları = Türkiye'nin 2013 versiyonu
Kolombiya, Gürcistan, Sri Lanka gibi ülkelerde:
- Espresso: 0.50 $
- Latte: 1.00 $
- Kahveyle birlikte oturmak ücretsiz (Mekan sahipleri rahatsız etmez)
Türkiye’de: 85 TL'ye filtre kahve alıp Wi-Fi şifresi istemek hâlâ yaygın.
3. Pazardan Sebze Alırken Tersine Pazarlık
Nepal, Pakistan ve hatta Meksika gibi ülkelerde pazarda saat 5’ten sonra şöyle cümleler duyarsın:
- “Al abla 2 kilo yapayım 1 dolara bitsin.”
- “Bunları çöpe atacağım sen götür.”
Türkiye’de: Aynı pazarda "bu domates niye 42 TL" sorusu sorulmaz bile… Çünkü “alıştık”.
4. Ulaşım: 15 Dakikaya 40 Lira Verilmeyen Dünya
Endonezya, Bolivya, Laos gibi ülkelerde şehir içi ulaşım:
- Otobüs bileti: 0.20 – 0.50 $
- Günlük motor kiralama: 2 – 3 $
- Paylaşımlı araçlar ile 30 dakikalık yol: 1 $
İlk defa binen Türk: “Şaka yapıyorsunuz, bu fiyatla hem ben hem şoför nasıl yaşıyor?”
5. Kira Şoku: “Bu Evin Depozitosu Yok mu?”
Vietnam’da, Gürcistan’da veya bazı Latin Amerika ülkelerinde:
- Stüdyo daire: 200 – 250 $
- Mobilyalı evlerde depozito ya yok ya da tek kira bedeli
- Ev sahipleri pazarlık açığı bırakır, Türkler bunu fırsat bilir :)
Türkiye’den giden biri ilk ay şöyle düşünür: “Ben bu paraya İstanbul’da sadece aidat öderdim…”
6. İnternet Hızlı, Ucuz ve Sınırsız
Güneydoğu Asya ülkelerinde:
- Fiber internet: 70-100 Mbps
- Aylık ücret: 7 – 15 $
- Çoğu kafe Wi-Fi şifresi istemez, fişe bile uzatma kablosu verir
Türkiye’den çıkan biri birden uyanır: “Aa… internetin sadece var olması yeterli bir hizmet değilmiş meğer.”
7. Sağlık = “Devlet Beni Unutmadı” Hissi
Kolombiya, Portekiz, Tayland gibi ülkelerde:
- Devlet hastanelerine kayıtlıysan acil hizmet ücretsiz
- Özel klinik muayeneleri 20 – 30 $ arası
- İlaçların çoğu reçetesiz ve ucuz
Türk göçmen ilk gripte “devlet beni hatırladı galiba” duygusuna kapılır.
8. Elektrik – Su – Doğalgaz Faturası = Faturamıza Bakan Yetkili Yok mu?
Laos, Peru, Endonezya gibi ülkelerde:
- Elektrik: 5 – 10 $
- Su: Genelde kira fiyatına dahil
- Doğalgaz? Yok. Çünkü klimaya-sobaya gerek yok
Türkiye’den yeni taşınanlar önce faturanın eksik olduğunu zanneder. Ama sonra öğrenir: Hayat burada daha hafifmiş.
Ve En Büyük Ucuzluk: Zihinsel Masraflar Yok
Bazı ülkelerde hayat gerçekten daha ucuz çünkü:
- Sürekli “Yarın zam gelir mi?” korkusu yok
- Ev sahibinin psikolojik terörü yok
- Ulaşım kartını doldurunca maaş gitmiyor
- İnsan, yaşamaktan suçlu hissetmiyor
Ucuzluk sadece parayla değil, sinir sistemiyle ölçülür. Türkiye’den göç eden biri ilk kez bunu fark eder.
“Ucuza Yaşamak Değil, Normal Yaşamak Asıl Mucizeymiş”
Bazı ülkeler seni zenginleştirmez belki. Ama seni daha az kaygılı, daha çok özgür yapar. Ve bu da bazen parayla ölçülemez.
Çünkü gerçek ucuzluk: Doyunca doymaktır. Yaşarken ödememektir.